‘Creëer je eigen weerstand’
door Fijtje Koets
Henk Schers, huisarts in een academische praktijk, hoogleraar Regionale netwerkvorming vanuit de huisartsgeneeskunde aan Radboudumc/Radboud Universiteit, en voorzitter van de NHG-Verenigingsraad
Wie is de voorzitter van de NHG-Verenigingsraad?
Henk Schers: ‘Ik werk 50/50 als huisarts/hoogleraar. Huisarts ben ik in academische praktijk Thermion in Lent. Als hoogleraar Regionale netwerkvorming, aan de Radboud Universiteit Nijmegen, ben ik vooral bezig met transmurale netwerken in de eerste en tweede lijn, en innovatie daarin. Zoals samenwerking met orthopeden, oncologen, MDL-artsen, en palliatieve zorg. Mijn doel is om door netwerken specialistische expertise dichtbij huis brengen, zodat die echt bij de patiënt terechtkomt. Dat is de toekomst.
Het zorgnetwerk rondom de patiënt is belangrijk, maar de communicatie in die netwerken is matig. Laatst was ik bij een webinar over advance care planning waar het ging over de behandelwensen die overal verschillend worden vastgelegd. Het verzorgingshuis heeft een klapper, ik heb mijn HIS, de thuiszorg de tablet, en het ziekenhuis begint weer opnieuw met alles vast te leggen. Die kennis wordt digitaal niet uitgewisseld, niet vergeleken. Juist nu tijdens de COVID-pandemie moeten er beslissingen genomen worden of iemand nog wel of niet behandeld wordt. En dan komt het allemaal aan op informatie uitwisselen. Het begint met je afvragen: welk type informatie vinden we allemaal relevant? Hoe leggen we dat vast? Hoe wisselen we informatie uit?’
Bij je aantreden vond je dat er meer NHG-Keuzehulpen moesten komen. Is dat gelukt?
‘In ieder geval is er een keuzehulp gekomen voor behandelwensen en dat bleek een uitkomst voor de pandemie. Maar het kan nog wel wat meer. Keuzehulpen kunnen de huisarts werk uit handen nemen. De hamvraag is wel altijd: hoe krijg je die keuzehulpen bij de mensen? Kennis op de juiste plek krijgen, dat is mijn doel.’
‘Als wetenschapper en huisarts zie ik hoe moeilijk het is om wetenschap naar de praktijk te brengen.’
Waarom wilde je voorzitter worden van de Verenigingsraad?
‘Het NHG was na 65 jaar wat geïnstitutionaliseerd geraakt, minder herkenbaar – zeker voor de jongere huisartsen. Huisartsen gebruiken dagelijks NHG-Producten, zoals Huisarts en Wetenschap, de NHG-Standaarden, Thuisarts.nl, en het NHG-Formularium via Prescriptor in het HIS. Maar veel huisartsen nemen het NHG tegenwoordig for granted en voelen tegelijkertijd weinig binding met het NHG.
Het NHG trekt steeds meer op met de andere huisartsenkoepels, met de medisch specialisten, en met andere beroepsgroepen, en dat is belangrijk voor onze toekomst. Ik ben naast wetenschapper ook huisarts, ik zie dagelijks hoe moeilijk het is om de wetenschap naar de praktijk te brengen. Dus het zijn interessante tijden, met veel uitdagingen voor het NHG. Daarom wilde ik voorzitter van de Verenigingsraad worden.’
Is de Verenigingsraad wel de beste plek voor jouw doel?
‘Jazeker. We geven het bestuur gevraagd en ongevraagd advies. Want als het NHG niet zijn eigen weerstand organiseert dan gaat onze vereniging ten onder. Er staan besluiten op stapel die veel betekenis hebben voor de leden. Welke kant moet het bijvoorbeeld op met Thuisarts.nl? Maken we dat voor elke burger in Nederland; moeten we alles doen wat de enthousiaste buitenwereld ermee wil? Of staat dat te ver af van wat de leden willen met Thuisarts.nl? Hoe gebruiken zij het? Daarin kan de Verenigingsraad goed adviseren. Natuurlijk willen huisartsen samenwerken met andere partijen, maar niet ten koste van onszelf.’
De Verenigingsraad wil ertoe doen. Daarom hebben we ervoor gezorgd dat we als Verenigingsraad niet meer alleen in het eindstadium van plannen geconsulteerd worden: “Hier heb je de stukken ter goedkeuring; kun je ze uiterlijk morgen terugsturen?” Die tijd is voorbij. Want we hoeven niet over die punten en komma’s in een tekst mee te beslissen. We willen het hebben over de grote lijnen. Misschien hadden we de wind in de rug door het nieuwe werken vanwege COVID; in ieder geval zijn we agile geworden, wendbaarder. Als er vandaag een thema speelt, kunnen we er volgende week over vergaderen. Tegenwoordig doen we dat gemakkelijker, als er urgente zaken zijn waar de raad van bestuur over in gesprek wil.’
Ben je trots op 65 jaar NHG?
‘Zeker. We zijn een enorm succesvolle vereniging. Zo succesvol, dat we overal voor gevraagd worden. Dus iedereen wil altijd van alles met het NHG; veel andere zorgpartijen kunnen niet zonder, zoals de verzekeraars en VWS. Maar de leden denken vaak: schoenmaker, blijf hij je leest. Het NHG is er in de eerste plaats voor de leden: moeten we wel alles willen doen? Het NHG is er in de eerste plaats voor haar leden: moeten we wel alles willen doen? Natuurlijk willen huisartsen samenwerken, maar we moeten ook ons eigen profiel houden.’
Heb je werkelijk invloed op de koers van het NHG?
‘We nemen natuurlijk geen besluiten, dat doet het bestuur. Wij adviseren. Ik kan niet zeggen waar en hoe we concreet besluiten van het bestuur hebben beïnvloed. Daar gaat het ook niet om. Maar bij zaken als hoe we samenwerken met de koepels, en waar we heen gaan met Thuisarts.nl: bij dat soort vragen hebben we wel degelijk invloed op het keuzeproces. Als het bestuur zich afvraagt of het NHG wel of niet moet beginnen met activiteiten, of juist moet stoppen met diensten of producten dan luistert het bestuur zeker naar ons. Wan zij worstelen er zelf ook vaak mee, en zoeken dan naar feedback en draagvlak van de leden.’
Hoe zie jij de toekomst van het NHG?
‘De Verenigingsraad wil het NHG naar de praktijk brengen, naar de huisartsen. We willen dat meer huisartsen zich verbinden aan het NHG. Iedere huisarts maakt gebruik van de kennis van het NHG, van producten en diensten. Alle huisartsen hebben een NHG-polis, ze zijn allemaal verzekerd van kennis en NHG-Producten, maar niet iedereen betaalt ervoor.
Aan de andere kant zegt de Verenigingsraad: moet het NHG wel alle producten blijven maken? Multidisciplinaire richtlijnen, zorgmodules, keuzerichtlijnen: voor wie maken we die eigenlijk: voor de huisarts, of voor andere partijen die dat van ons vragen? Weten de leden überhaupt dat ze er zijn? Als ik naar het Jaarplan 2022 kijk, denk ik: het is nog steeds heel erg veel. We moeten meer focussen.’
Waar staat het NHG over 10 jaar?
‘Ik denk dat het NHG dan misschien niet meer bestaat. Dat we toegaan naar één landelijke huisartsenorganisatie. Maar wat het NHG doet – dat blijft zeker bestaan. De wetenschappelijke afdeling zal altijd een groot en belangrijk onderdeel zijn van de huisartsenorganisatie van de toekomst. Want wetenschap blijft de basis van de huisartsgeneeskunde. En de steeds verder uitdijende wetenschap naar de praktijk van alledag brengen, daarvoor blijven we ons inzetten als leden van de Verenigingsraad.’
Dit is een uitgebreide versie van het artikel in Huisarts en Wetenschap januari 2022.